że o niczym nie mieli pojęcia. Błazenada tkwi zresztą także w perypetiach luminarzy sztuk i nauk. Ideowe przygody słynnego filozofa Heideggera, sprzyjającego nazizmowi, ukazane są tu z pogardliwą ironią: "A co nadało blask mojemu rokowi? Może marka rentowa, bo się ustabilizowała?<br>Albo Bycie i czas, książka, która wniosła na rynek pompatyczną podniosłość słów, po czem każdy gazetowy autorzyna zaczynał w swoim kąciku heideggerować". Jaki "szatański" pomysł kazał Grassowi przedstawić tutaj lata pierwszej wojny światowej poprzez cztery kolejne historyjki o spotkaniu dwóch pisarzy: 67-letniego pacyfisty Remarque'a z Ernstem Jüngerem, piewcą "zwycięskiego pędu do zwycięstwa w walce": "Obaj unieśli kieliszki i nie