Różnice jednak w sferze materialnej i duchowej na pewno istniały (choćby: inne marzenia, ambicje, sny). Członek drużyny książęcej miał, o czym świadczą wykopaliska opolskie z XI i XII w., bogaciej zdobione sandały, odzież z lepszych materiałów przywiezionych z dalekich krajów. Już wtedy istniały odmienne wzory życia, mody. Postęp cywilizacyjny sprzyjał popularyzacji nowych narzędzi, zwłaszcza broni. A później, gdy na dworach pojawiły się inne wzory zachowań, inne obyczaje - wieś mogła im się tylko z dala przypatrywać. Z biegiem czasu coraz bardziej rósł dystans między warstwą uprzywilejowaną a ludnością chłopską. Jeżeli pierwsi mieli czujne ucho na nowinki, nową religię, wyznającą jednego Boga, to