mniej lub więcej trwałe i ważne, dzięki którym mapa życia kulturalnego w Rzeczypospolitej stała się gęstsza.<br>Stefan Batory, a przede wszystkim Jan Zamoyski podjęli zadania mecenasowskie świadome i ambitne. W każdym razie dla literatury krótki okres panowania Batorego zapowiadał wiele, więcej niż uczynili w tym względzie ostatni Jagiellonowie. Zamoyski zamierzał powołać do życia w Krakowie Kolegium Królewskie, uczelnię zdolną do przeciwstawienia się zmurszałemu podówczas Uniwersytetowi, a gdy się to za sprawą Hozjusza nie udało, założył Akademię w Zamościu, ruchliwy, choć nietrwały ośrodek myśli humanistycznej (por. rozdz. II, pkt 3).<br>Ożywiło się życie umysłowe w miastach pomorskich, szczególnie w Gdańsku i Toruniu. W całej