innym, czymś większym, że mógłby więcej: że nikczemnie zatrzymał się na pierwszym etapie, nie troszcząc się o ostateczne wypełnienie"</>2. <br> Co to znaczy? Znaczy to, że cel działalności poszczególnego człowieka nie leży poza nim ani poza jego powołaniem ziemskim, jak w chrześcijaństwie, ale on sam jest sobie celem. Że żadne prawidło moralne, żadna umysłowa konstrukcja nie mogą mieć nad nim i nie powinny zupełnej władzy, gdyż powstają z niego, on sam je tworzy na miarę własnej siły. W świetle tego przekonania zrozumiałą się staje droga twórczości Gide'a. Zastrzegał się on wielokrotnie, że w jego pismach nie należy doszukiwać się konsekwencji, że