w Związku Sowieckim, jest odchodzenie od wszystkiego, co kiedyś uchodziło za istotne. W dziedzinie gospodarki idea własności państwowej czy społecznej w rolnictwie, w sektorze usług, a nawet w przemyśle, jest odrzucana jako zbędny balast, lub w mniejszym czy większym stopniu potępiana. Przedmiotem ataków jest także centralne planowanie i ustalanie cen, przy czym odbywa się nieśmiały ruch w kierunku mechanizmów rynkowych.<br> Na płaszczyźnie politycznej całkowita komunistyczna kontrola nad środkami przekazu wyraźnie się załamuje., Indoktrynacja ideologiczna ustępuje miejsca ideologicznemu odcinaniu się od "obcych" wpływów. Dominacja jednej partii w politycznym dialogu ze społeczeństwem jest coraz silniej atakowana w kilku państwach komunistycznych. Zasadniczo nietknięty pozostaje jeszcze