W owym czasie bowiem trwałym elementem podtrzymującym świadomość narodową była historia, a wraz z nią zabytki, w których dostrzegano ewangeliczne żywe kamienie &lt;gap&gt;. Widziano w pomnikach nieme ślady burzliwych dziejów, pełnych wzlotów i upadków.<br>Dla elit społecznych Wawel i katedra zawsze kojarzyły się z grobami królewskimi. Medytacja nad grobem była zawsze przynależna do kanonu romantyzmu, nie tylko jako symbol przemijania, lecz i treści patriotycznych pobudzających w efekcie do czynu. Katedra krakowska jawiła się jako metafora polskości. Oddajmy głos młodemu Zygmuntowi Krasińskiemu, który w roku 1833 odwiedził ten narodowy przybytek i tak go opisał:<br><br>&lt;gap&gt;<br><br>Po utraceniu przez Polskę niepodległości katedra krakowska zaczęła pełnić