na jednostkę wyrobu nie musi powodować wzrostu pełnej sumy kosztu jednostkowego, gdyż w miarę wzrostu wielkości produkcji maleją na jednostkę inne grupy kosztów, a przede wszystkim koszty zależne od upływu czasu. O tym, czy wzrost kosztów pracy maszyn i urządzeń na jednostkę produkcji spowoduje wzrost pełnego kosztu jednostkowego, decyduje stosunek przyrostu tych kosztów do zmniejszenia się innych elementów składowych. <br>Koszty zależne od warunków umownych występują głównie w pewnych elementach płac. Najczęściej stosuje się w praktyce kombinowane systemy płac, wiążące w różnym stopniu niektóre cechy systemu czasowego i akordowego. Ich celem jest zapewnienie pracownikowi pewnej sumy stałych dochodów, a zarazem stworzenie zachęty