okresu zmiany społecznej (dotyczącej większości współczesnych społeczeństw) sytuację rozbudzonych pragnień przy braku realnych warunków ich zaspokojenia. Część teoretyków problemu uważa za nietrafne posługiwanie się terminem "napięcie motywacyjne" i zastępują je pojęciem "deprywacja". Dotyczy ono nie tyle deprywacji pojmowanej w sensie absolutnym (brak środków do życia, dachu nad głową itd.), ile relatywnej: w zestawieniu z sytuacją innych porównywalnych grup społecznych. Krytyka tej koncepcji patologii społecznej sprowadza się, najogólniej rzecz ujmując, do niewielkiej jej testowalności. Zwłaszcza jeśli dotyczy ona nie tylko zachowań jednostkowych, ale i grupowych. Istotnie, trudno odwołując się do tej teorii odpowiedzieć na pytanie: co w syndromie deprywacji było czynnikiem sprawczym