żywioł literackości jest tu wyborem techniki porozumiewania się z czytelnikiem (myślę oczywiście o tekstach dyskursywnych). Ale to jest sprawa uboczna. Ważniejsze jest co innego. A mianowicie, co z koncepcji sformułowanych w "Idei w ruchu rewolucujnym" odżyło w późniejszej twórczości Berenta. Otóż moim zdaniem problemy, które przemyślał w ciągu kilkunastu miesięcy rewolucji - o czy mówili tu m. in. pani Mirka i pan Roman - znaleźć można zarówno w bardzo młodopolskiej "Oziminie" (1911 r.), jak i w trzech tomach opowieści biograficznych (1934-1939). Sądzę, że właśnie polityczne, filozoficzne problemy <page nr=50>, które Berent dostrzegł w ruchu rewolucyjnym 1905 r. przedstawił po latach w szkicach o historii