idei" zawarte jest już przekonanie o wielkiej sile tkwiącej w tak zwanej idei, sile zdolnej poruszyć tłumy w pożądanym kierunku. Ten to kierunek jest raczej przedmiotem rozważań, niż sama "idea", którą dobiera się bardziej jako narzędzie niż jako cel ostateczny. Nie mówiąc już o micie rasy, który z punktu widzenia rozumowego jest całkiem nieuchwytny - wystarczy wspomnieć o micie pracy, albo o micie dyktatury proletariatu, propagowanym przez rozmaite odrośla marksizmu. Tutaj wypada odnotować, że marksizm ortodoksyjny walczy zawzięcie z pragmatycznym rozumieniem prawdy, uznając za podstawę obiektywne poznawanie rzeczywistości, co mu nie przeszkadza przeczyć możliwości "czystego" poznania, oderwanego od układu warunków gospodarczych, a