kultury, zwłaszcza jej fazy obecnej, notujemy pozorną &lt;orig&gt;przeciwbieżność&lt;/&gt; dwu tendencji, z których jedna dochodzi do głosu w dominujących nurtach życia intelektualnego i artystycznego, druga natomiast w stosunku do życia, wykształconym przez tak zwaną kulturę masową.<br>Myślenie naukowe i filozoficzne oraz twórczość artystyczna, wyrosłe z przełomu antypozytywistycznego, zdradzają, na przekór oszałamiającej ruchliwości wszystkich tych obszarów kultury, pewną cechę trwałą: przeświadczenie o zupełnej odpowiedzialności człowieka za świat przedmiotowy (mówię 'człowiek' z rozmyślną wieloznacznością). Fenomenologiczna analiza intencjonalnej budowy świadomości uczyniła rzecz wytworem konstytuującego procesu świadomości samej. Filozofia egzystencjalna utożsamiła świat z każdorazowym dziełem selekcjonującej projekcji, która musi niejako - choćby świadomość zatajała przed sobą ten