Mit rajski" przedkładał jednak słodkie wywczasy w jakimś <name type="tit">Schlaraffenlandzie</> nad pracę, co widać w literaturze różnych czasów. Był to przedmiot marzeń zarówno warstw najuboższych, jak wspinających się ku zamożności. Tylko znój wojownika miał niemal zawsze wysoką rangę literacką i społeczną, choć w okresie <page nr=71> artystycznego rokoka zdawał się tracić popularność na rzecz romansowych dam i kawalerów w starannie pielęgnowanych, sielankowych ogrodach. Literatura staropolska dawała niekiedy świadectwo pracy fizycznej, na przykład w poemacie F. S. Klonowica <name type="tit">Flis</> czy <name type="tit">Żeńcach</> Szymona Szymonowica, co nie zmieniało generalnego przekonania, że "dobrze urodzony" został stworzony po to, by korzystać z cudzego wysiłku. W urzędowych dokumentach określenie "pracowity