jednoznacznie. Jakkolwiek rasowi enolodzy utrzymują, że "to nie moc wina upija człowieka, lecz słabość człowieka każe mu się upijać", to prawda pewnie leży pośrodku, a środka czasem dobrze nie widać. Widać natomiast skutki bardziej lub mniej prostackiego pijaństwa niezależnie od jego przyczyn. W czasach, o których opowiadamy, wystarczyło podpatrzyć niektóre rzymskie cenae, czyli biesiady wieczorne. Oczywiście, wyobrażanie ich sobie jedynie jako "hulanek na wielką skalę byłoby takim samym błędem, jak przypisywanie (...) wszystkim naszym bankietom rozmachu i stylu hucznego wesela na wsi". Cytując Jérôme'a Carcopina (Życie codzienne w Rzymie, PIW 1966), przypomnę jeszcze, że kiedy dochodziło czasem do "wielkiego żarcia", to upijano