zakonspirowany jako tzw. skrytki, włączając się na wsi i w mieście do różnego rodzaju poczynań "organicznych".<br>Powodzenie zakonów żeńskich to tylko jeden z ubocznych przejawów znacznie szerszego zjawiska - emancypacji kobiety. Ruina wielu fortun ziemiańskich i rozwarstwienie się wsi - oto dwa procesy, które zmuszały kobietę do szukania pracy, a więc do samodzielności, poza domem rodzinnym. Kobieta z ludu spotykała się na tej drodze z wyzyskiem ostrzejszym jeszcze w porównaniu do robotnika. Kobieta z inteligencji miała do przezwyciężenia brak przygotowania zawodowego oraz przesądy własnego środowiska. Wyższe studia naukowe w kraju były wciąż jeszcze niedostępne dla kobiet. W 1871 r. pierwsza Polka wpisała się