gigaannus to 109 lat) atmosfera Ziemi nie zawierała istotnej domieszki tlenu. Tak więc procesy życiowe najdawniejszych organizmów odbywać się musiały w warunkach beztlenowych.<br>Nie tylko pod tym względem warunki, w których powstawało życie, nie przystają do zasady aktualizmu geologicznego. Odmienne były nawet morza i kontynenty. W zachowanych do dziś fragmentach skorupy ziemskiej powstałych w erze archaicznej występują skały wylewne, zwane komatytami, których temperatura topnienia wynosi aż 1650&730;C. Wynika z tego, iż temperatura płaszcza Ziemi była wówczas na tyle wysoka, że zewnętrzna jego bazaltowa warstwa przynajmniej okresowo znajdowała się w stanie płynnym. Wyższa temperatura skał płaszcza oznacza ich mniejszą gęstość, zatem