wszelkie badania nad efektywnością systemu oświatowego wymagają z reguły przyjęcia określonego układu odniesienia. Są nim zwykle inne systemy oświatowe, które istniały w przeszłości lub też które istnieją współcześnie z systemem badanym, lecz funkcjonują w obrębie innych układów społecznych. Tego rodzaju analizy stanowią zasadniczy, choć nie wyłączny, przedmiot pedagogiki porównawczej".<br>Bardzo słusznie dodaje H. Muszyński ogromnie ważna uwagę, iż pedagogika porównawcza "obejmuje niekiedy także analizy porównawcze odnoszące się do niektórych elementów systemów oświatowych, &lt;page nr=47&gt; a nawet stosowanych w nim procedur lub działań wychowawczych, jednak wszystkie one o tyle mają uzasadnienie, o ile rozpatrywane są na tle całokształtu systemów oświatowych".<br>&lt;tit&gt;MIEJSCE PEDAGOGIKI PORÓWNAWCZEJ W