przedpolach recesyjnych lodowców i lądolodów, setki jezior powstających w dolinach rzecznych w wyniku przecięcia szyi meandrów, bardzo powszechne są też jeziora wytopiskowe, które "rodzą się" m.in. na powierzchniach sandrowych wskutek wytapiania brył martwego lodu, wreszcie nowo powstanie jeziora na skutek podparcia przepływu rzecznego przez osuwiska, które zatarasowały odpływ powodując spiętrzenie odpływających wód. Bardzo często zbiorniki takie powstały przy udziale człowieka, przy czym można wyróżnić w tym przypadku jeziora, które utworzyły się przez przegrodzenie odpływu lub podwyższenie rzędnej wód już istniejącego naturalnego jeziora. W pierwszym przypadku można mówić o utworzeniu zbiornika sztucznego -- antropogenicznego, w drugim zaś o pewnego rodzaju modyfikacji istniejącego