automatycznie <br>&lt;page nr=109&gt;<br>wrota 'oświecenia'. Koncentracja na nim może jedynie stać się katalizatorem <br>'oświecenia', pomagając w przekroczeniu dualizmu podmiotu i przedmiotu <br>poznania. <br>Metoda 'wpatrywania się w koan' stała się najważniejszą formą praktyki <br>zen w japońskiej szkole rinzai. Warto zauważyć, że niektórzy mistrzowie tej <br>szkoły mieli zastrzeżenie do tej metody, uważając, iż tylko spontaniczna, <br>bezpośrednia relacja mistrza i ucznia gwarantuje prawidłowość duchowego <br>przekazu zen. Bankei Yotaku krytykował współczesnych mu mistrzów zen <br>za to właśnie, że bez pomocy koanów nie potrafią już prowadzić uczniów <br>do 'oświecenia'. &lt;q&gt;"Ostatnio wszyscy mistrzowie zen używają starych narzędzi <br>[koanów - A. K.] w stosunku do swoich uczniów. Wygląda na to, że