większości ludności tego kraju stawiało pod znakiem zapytania tezę, że wynik miejscowej wojny domowej byłby inny, gdyby odbywała się ona bez udziału Rosji. Mówmy natomiast o Czechosłowacji, gdzie komuniści w demokratycznych wyborach stali się największą partią w parlamencie, a władzę przejęli wprawdzie niedemokratycznie, ale własnymi siłami (na terenie Czechosłowacji nie stacjonowały wtedy wojska radzieckie). Mówmy o byłej Jugosławii, gdzie samodzielność zwycięstwa miejscowych komunistów nie ulega chyba wątpliwości. Mówmy o byłej NRD, gdzie pruski charakter narodowy, połączony z kacem po Hitlerze i przebudzonymi wspomnieniami o silnym przecież niemieckim ruchu rewolucyjno-komunistycznym lat 1918-30, dodatkowo wzmocniony trwającym przez kilkanaście lat odpływem elementów