Ajnów, gdy skończył się okres zesłania, osiadł w położonej na Sachalinie &lt;orig&gt;ajnuskiej&lt;/&gt; wiosce Ai-kotan. Zamieszkał w chacie wodza Bafunke-Ainu i wkrótce zawarł ślub z jego siostrzenicą - Chuhsammą. Z tego związku narodził się w 1903 r. syn Sukezo, a w 1905 r. córka Kiyo. Niestety gdy wracał do Europy, starszyzna plemienna nie zgodziła się, by towarzyszyła mu żona i syn (córka urodziła się już po wyjeździe Piłsudskiego).<br>Pomimo piętrzących się trudności, Piłsudski potrafił wyjątkowo wiele dokonać i to na niejednej płaszczyźnie działalności. Parał się bowiem badaniami etnograficznymi, lingwistycznymi i antropologicznymi, a także nauczaniem, dziennikarstwem, foto- i fonografią, muzealnictwem, kolekcjonerstwem, statystyką