dziale II (non-life): na rynku europejskim 20% stanowiły ubezpieczenia obowiązkowe (ubezpieczenia majątkowe i osobowe), 80% dobrowolne. W Polsce dopiero w 1995 r. proporcje te ukształtowały się podobnie, jak w wysoko rozwiniętych krajach europejskich, przy czym dynamika wzrostu ubezpieczeń dobrowolnych jest wyższa (wzrost o 37,6% w 1995 r. w stosunku do 1994 r.) niż obowiązkowych (wzrost o 26,6%). W 1995 r. kwota składek od ubezpieczeń obowiązkowych stanowiła 21,2% kwoty składek ogółem. Główną pozycję zajmowały składki od ubezpieczeń komunikacyjnych (89,2% wpływów ze składek obowiązkowych). Natomiast składki brutto od ubezpieczeń dobrowolnych stanowiły 78,8% składki ogółem (w ich ramach