tej zmiany smaku i równolegle postępującej zmiany motywów oceny? Człowiek dziewiętnastego wieku oburzyłby się na afrykańskie rzeźby z wywalonym ozorem i wystającym fallusem, w świątkach ludowych widziałby tylko niezdarność, a oglądając malarstwo włoskie, wolałby Rafaela niż Cimabuego i Giotta. Nawet wcześni impresjoniści wzbudzali w nim niepokój, nie tylko dlatego że swobodnie poczynali sobie z rozkładaniem barwy przedmiotów, ale i ze względu na swobodę wyboru tematu. Śniadanie na trawie Maneta z gołą kobietą siedzącą wśród ubranych mężczyzn było pierwszorzędnym skandalem, którego nie umniejszało przypomnienie, że podobne grupy malował już Giorgione. Jeżeli więc obywatel pierwszej połowy dwudziestego wieku zupełnie inaczej oceniał dzieła malarstwa