po zrezygnowaniu z wyjazdu do Ameryki i po dłuższym pobycie we Francji, zaproszony przez Uniwersytet Kalifornijski, dostałem w 1960 wizę, wieść o tym przygnębiła wiele osób. Dane po temu znalazłem w korespondencji Andrzeja Bobkowskiego, autora Szkiców piórkiem, właśnie z roku 1960. Byłem już wtedy autorem między innymi Zniewolonego umysłu, i ta książka, zdaniem Bobkowskiego, dowodziła, że będę studentom opowiadać bzdury, bo w niej wynalazłem jakieś ketmany i tym podobne fikcje. Tak pisał Bobkowski, człowiek, którego Szkice piórkiem podziwiałem, a wypowiadał jedynie swoje głębokie przekonanie. Co prawda był też przekonany, że wybór Johna Kennedy`ego na prezydenta jest nieszczęściem dla Ameryki - bo Demokrata