było "przed" wtargnięciem zła. W świetle tej nadziei na przemianę sens rzeczywistości - bezskutecznie trapiony przez spekulatywną teodyceę - jest ukrytym sensem &lt;hi&gt;dziejów&lt;/hi&gt;, a nie logiką bytu, jak to się dzieje jeszcze u Hegla.<br> I jeszcze jedna sprawa. Mam wielkie wątpliwości co do koncepcji moralności, religii i w ogóle kultury jako obrony tabu. Widzę tu niepokojący wpływ myślenia nominalistycznego i "dekretalizmu". Kultura i religia nie bronią tabu, ale dążą do życiodajnej &lt;hi&gt;prawdy&lt;/hi&gt;. Religia w stosunku do moralności oczyszcza spojrzenie, to znaczy pozwala nam dostrzegać pewne wartości moralne, naprawdę je widzieć, a nie wykonywać rozkazy rozkazodawcy.<br> W doświadczeniu religijnym, i zresztą w każdym autentycznym