się przeciw ojcu i władcy, sięga po koronę, wytraca przyjaciół, rządzi strachem i podstępem. Słowem, narusza ordo mundi, porządek, który i pisarz, i publiczność uważali za wzorcowy, właściwy, dany od Boga... Henryk narusza raczej ład duszy niż społeczeństwa: ślub chce wymusić na sobie, nie na partnerach, którzy przecie zatańczą zawsze, tak jak im zaśpiewa. Rozwój zdarzeń jest więc znakiem wewnętrznej przemiany bohatera. Ma ona aspekt intelektualny czy wręcz teologiczny: chęć udzielenia sobie ślubu - pisze Gombrowicz - jest "konsekwencją (...) myśli, że nie Bóg stworzył człowieka, a człowiek Boga" (Dz II 174). Ale opiera się na procesie, który odsłonił się już nam - częściowo - jako historia