zastępstwo ostatnich sakramentów. Te tendencje artystów spotkały się z dość kwaśnym przyjęciem u chrześcijan. Przenikliwy Maritain ostrzega, że "sztuka nie jest chlebem anielskim" i że darmo by ktoś od niej żądał "nadsubstancjalnego pokarmu". I w istocie tak pojmowana sztuka staje się religią laików, występując jako konkurentka kostniejących wyznań. <br> Teorie sztuki takie jak Bremonda i Witkiewicza są ostatnim etapem długiego rozwoju, mają za sobą tradycję. W tej tradycji przeplatają się różne wątki, a nie ma powodu, żeby przekreślać różnorodność i starać się narysować "wielkie rzuty", które na pewno byłyby fałszywe. Jest to bezgraniczne pole, po którym można wędrować spokojnie, zbierając z całej historii