który temu problemowi poświęcił książkę, pisał, iż <q>„Ťzburzenie rozdzielającego muruť jest zniesieniem różnicy między szczególną (historyczną) historią zbawienia a powszechną historią świecką: od chwili przyjścia Chrystusa cała historia jest z gruntu Ťsakralnať, ale jest taka w niemałej mierze dzięki poświadczającej obecności Kościoła Chrystusowego w jednych, całościowych dziejach świata"</>. Takie teologiczne rozumienie dziejów konkretyzuje się i intensyfikuje zarazem u Jana Pawła II przez odczytywanie w jego świetle historii Polski komentowanej przez wielką tradycję romantyczną. Dodałbym przy tym, iż teologia pełni w wizji Jana Pawła II również rolę oczyszczającą, usuwając z niej wszelkie naleciałości nacjonalizmu czy mesjanizmu. Papież odczytuje całe dzieje ludzkości