jednak: "Polska będzie wolna i niepodległa, jakkolwiek na przestrzeni 20-30 lat będzie przechodziła ciężkie sytuacje". Toteż szedł od ustępstwa do ustępstwa, narażał się na poniżenia, których nie szczędził mu Stalin, a także na coraz częstsze szyderstwa i coraz cięższe oskarżenia. Klęska Powstania Warszawskiego izolowanego szczelnie przez Sowiety, budowa na terenie Polski Lubelskiej fundamentów państwa zdominowanego przez komunistów przy bezradności - obojętnie z jakich powodów - aliantów oznaczały, iż spełnia się najbardziej pesymistyczny scenariusz.<br>Choć sprawy przybierały najgorszy obrót, wciąż byli tacy - w kraju i na emigracji, wśród polityków i wśród wojskowych - którzy pod naporem faktów dokonanych przesuwali nieprzekraczalną granicę "realizmu". Mikołajczyk, który