niż na Północy, nawrócenie Spiery było dla reformacji zbyt poważną stratą, by mogło nie wywołać poruszenia. Ponieważ Spiera skonał w mękach, pojawiać się zaczęły rozprawki dowodzące, że zaprzaniec został za zdradę surowo przez Boga ukarany. Polska Historyja o Spierze jest kompilacją czterech traktatów na ten temat, kompilacją zręczną, wplatającą w tok polemiki fragmenty, nieraz samodzielne i nie znane wzorom, o istotnym walorze beletrystycznym: Murzynowski przedsięwziął trudne zadanie przedstawienia stanów psychicznych bohatera. Jest w tej powieści czy raczej w powieściowych partiach traktatu ponura atmosfera grozy, lęku, rozpaczy. Bóg jest tu groźnym, mściwym, karzącym Bogiem Starego Testamentu i zapewne Stary Testament, w szczególności