który za swoją powinność uważał mówienie społeczeństwu prawd niepopularnych - a więc mówienie głosem suwerennym, bez oglądania się na jakiekolwiek względy środowiskowe (partyjne, polityczne, narodowe, etc.)<br> Co do samej "Idei w ruchu rewolucyjnym", to gorąco popieram głos Romana Zimanda. Myślę, że jest to rzeczywiście tekst nieprawdopodobny na tle całej późniejszej polskiej tradycji intelektualnej. Jego niezwykłość - przynajmniej dla mnie - polega na tym, że z jednej strony Berent poruszył w nim sprawy, z jakimi polska myśl niepodległościowa i socjalistyczna będzie się borykać przez cały czas swojego istnienia. A z drugiej - że środowiska, do których broszura była adresowana, nie tylko nigdy jej nie przemyślały (casus