1544 r. stary król przekazał synowi rządy na Litwie, zachowując wszakże swą władzę zwierzchnią. Młody monarcha uporządkował sprawy sądownictwa w Wielkim Księstwie, a następnie przystąpił do prac nad słynną pomiarą włóczną. Rozpoczęto wtedy pomiary gruntów uprawnych i uregulowano stosunki między wsią a dworem - usprawniając organizację majętności hospodarskich oraz wykazując wiele troski o włościan. Pod koniec XVI w. reforma włóczna ogarnęła już całą Litwę, a ustrój wsi, jaki wykształcił się w jej następstwie, przetrwał do połowy XIX w. Zygmunt August przyczynił się także do rozwoju Wilna, przebudowany zaś w stylu renesansowym zamek wileński stał się jego ulubioną rezydencją.<br><br>W tym czasie wśród