zjawisku, brała się ze zrozumienia, że totalitaryzm jest w nas samych: to, co objawia nam się jako totalitarny ustrój polityczny czy aparat ucisku, jest tylko przekładem ukrytego w każdym z nas pierwiastka zła na język społecznych urządzeń. Dopóki to zło będzie w nas istniało - a Orwell był człowiekiem na tyle trzeźwo myślącym, aby zdawać sobie sprawę, że nie usunie go żadna utopia, edukacja, czy "beteryzacja" - dopóty nie może być mowy o "końcu historii". Przyznam się w tym momencie, że nigdy jakoś nie zdobyłem się na przeczytanie głośnego artykułu politologa ze Stanford University, który wkrótce po upadku muru berlińskiego - najwyraźniej w stanie euforii