dwór był cmentarzyskiem ptaków i nikt się z niego nie naśmiewał, nawet żaby z bagna, z gardłami zapchanymi szlamem".<br><br>Symbolem jest również łódź, którą buduje Joao: przywoływane są tu zarówno ślady zamorskiej, kolonialnej potęgi, dumy narodowej i tęsknoty za starą dobrą Portugalią, jak i marzenia, by uwolnić się od ojca-tyrana i wszystkiego, co sobą uosabia. Od zła, którym nasiąknęliśmy przez lata, uwolnić się jednak nie sposób i to jeszcze jedna nauka, którą można wyczytać z "Podręcznika dla inkwizytorów".<br><br>Antonio Lobo Antunes, Podręcznik dla inkwizytorów, przeł. Wojciech Charchalis, Wyd. W.A.B., Warszawa 2004, s. 454<br><br><au>Mariusz Czubaj</></><br><br><div type="art"><br><br><tit>Podejrzany chirurg</><br> <br>Bohater