agresji w stosunku do obcej grupy. Jak pisał Gumplowicz, u słabszej hordy dążność "uwydatnia się tylko szukaniem pokarmu, zajęciem odpowiedniego siedliska, zabezpieczeniem się od napaści obcych, nareszcie rozpładnianiem się. U silniejszej wystąpi ona na jaw nadto gwałtownymi czynami na zewnątrz, podbijaniem słabszych grup, zdobywaniem sobie coraz większych obszarów ziemi i ujarzmianiem słabszych ludów".<br>Widząc w "dążnościach" czynnik naturalny, uczony przyjął, że "istnieje pewna siła, która zawsze i wszędzie pcha każdego z osobna i całe grupy". &lt;page nr=88&gt;<br>"Tak samo - dowodził - jak każdy organizm jest zbiornikiem pewnych sił [...] tak samo grupa społeczna jako taka dąży do zamanifestowania się w świecie zewnętrznym. Nie jest nią