napiszę o nim książki. Odpowiadałem, że napisano o nim całą bibliotekę w różnych językach i że nie jestem badaczem literatury, najwyżej przyszywanym. Naprawdę jednak istniał i inny powód.<br> Byłaby to książka nieufności, a bez niej można się obyć. Wielki pisarz oddziałał jak nikt z jego współczesnych, z wyjątkiem Nietzschego, na umysłowość Europy i Ameryki. Nie Balzak, nie Dickens, nie Flaubert, nie Stendhal są powszechnie znanymi nazwiskami teraz, przy końcu stulecia. Użył formy powieści tak, jak nie udało się przed nim (i po nim) nikomu, choć próbowała George Sand - do postawienia diagnozy olbrzymiego zjawiska, które sam przeżył od środka i które ogarniał