charakteryzować ma myśl siedemnastego, jansenistycznego wieku: "Gdyby Bóg odebrał twórczą siłę rzeczom, które stworzył, popadłyby one znowu w pierwotną nicość". I drugi, z Mably'ego, charakterystyczny dla wieku osiemnastego: "Jeśli w pewnych chwilach nie zostaliście dotknięci żadnym odczuciem bólu czy rozkoszy, niepokoju czy nadziei, wasza dusza, pozbawiona myśli i czynu, jakby unicestwia się i oddziela od ciała". I komentuje:<br>&lt;gap&gt;<br>Karzeł nie chce już dłużej skrywać się wewnątrz mechanicznej zabawki. Niespodziewany efekt sceniczny: oto ex machina wyłania się człowiek. Główny aktor, Bóg, już dawno zszedł ze sceny. W miejsce augustyńskiej wielkiej narracji o czasie (obejmuje ona trzy ostatnie księgi Wyznań) od XVIII wieku