osiągać wartości dodatnie. Przy tej samej wysokości Słońca przed jego zachodem bilans z powrotem przyjmuje wartości ujemne (rys. 4.9.1).<br> Na wartości bilansu istotny wpływ wywiera zachmurzenie nieba. Zmniejsza ono bowiem dopływ promieniowania bezpośredniego, jak również zmniejsza promieniowanie efektywne. Gdy w porze nocnej bilans jest równy promieniowaniu efektywnemu, zachmurzenie uniemożliwia silne wychłodzenie powierzchni Ziemi (rys. 4.9.2).<br> Bilansem promieniowania powierzchni Ziemi (Rz) nazywamy różnicę między promieniowaniem całkowitym pochłoniętym przez powierzchnię Ziemi a promieniowaniem efektywnym:<br><br> Bilans radiacyjny można zmierzyć za pomocą bilansomierzy lub wyliczyć według formuły 4.9.1, po uprzednim uzyskaniu danych odnośnie do natężenia promieniowania bezpośredniego na powierzchnię