się wszelkiemu pojęciu o rzetelności sprawy, przedsięwziętej w najlepszym przekonaniu, przeciw krzywdzie ludzkiej, krzywdzie chłopskiej, krzywdzie gromadzkiej?... Cóż mogło stać się złośliwszego, cóż więcej stać się mogło ku upokorzeniu pospolitego narodu?... Mógłże być większy triumf pychy pańskiej nad ten, co teraz pewnie pierś Czartkowskiego przepełnia?...<br>Pan Wencel jednak radził nie upadać na duchu; przedstawiał różne racje, dla których należało zachować umysł w odporności i bronić się próżnej, bezpłodnej rozpacz. Nade wszystko zaś trzeba poczynić właściwe kroki w komisji oświecenia... Te biorę ja na siebie!... Tudzież starać się u władzy najwyższej o uwolnienie od wojska, do czego w miarę moich znajomości i