wymiany stało się bydło. Rzymska pecunia pochodzi od słowa pecus, czyli bydło. Pożytecznym i poszukiwanym ekwiwalentem były także: zboże, skóry, sól.<br>Wymienione ekwiwalenty, chociaż poważnie przyczyniły się do usprawnienia i rozwoju wymiany towarowej, miały jednak liczne mankamenty. Były niejednorodne, trudne do przechowywania i przenoszenia, niedostatecznie podzielne i nietrwałe. W miarę upowszechniania się wymiany towarowej niedoskonałości te stawały się coraz bardziej uciążliwe. Z czasem funkcję powszechnego ekwiwalentu zaczęły pełnić metale i ich związki lub stopy (np. żelazo, miedź, nikiel, brąz), w tym cenne metale szlachetne, zwane kruszcami, w szczególności srebro i złoto. Kruszce coraz bardziej wypierały inne dobra z pośredniczenia w wymianie