ZSRR, oprócz Azerbejdżańskiej) żywiołowe dążenie do planowania rodziny znalazło swój wyraz w stopniowym, zrazu powolnym, następnie zaś coraz szybszym, spadku stopy rodności, w drugiej natomiast (wszystkie republiki azjatyckiej części ZSRR oraz republika Azerbejdżańska) tendencja taka nie występuje dotychczas albo jest zaznaczona stosunkowo słabo. Ma to o tyle istotne znaczenie, że ustawodawstwo na terenie całego kraju jest jednolite, a więc zezwolenie na sztuczne przerywania ciąży lub ich stanowczy zakaz mają jednakową moc i konsekwencje prawne. Już sam ten fakt zmusza do wysunięcia <page nr=95> hipotezy, że akty ustawodawcze mogą przyspieszać lub hamować przebieg naturalnych procesów demograficznych, wyrosłych na twardej glebie obiektywnej rzeczywistości, sterowanych przez