oraz ułatwił Niemcom hitlerowskim opanowanie zachodniej, środkowej i południowej Europy (w tym również Jugosławii), a w rezultacie również i przygotowanie agresji przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Historycy radzieccy, polemizujący z tą tezą referatu jugosłowiańskiego, wskazywali na jednostronność tej oceny, która pomija całkowicie fakt, iż układ ten został na Związku Radzieckim wymuszony przez ustępliwą wobec Hitlera i wrogą ZSRR politykę mocarstw zachodnich (Anglii i Francji), które ponoszą odpowiedzialność za następstwa agresji hitlerowskiej w Europie w latach 1939-1941. Przedmiotem polemiki były także niektóre tezy referatów delegatów Albanii i Izraela.<br>W sumie obrady Kongresu przyniosły cenny dorobek naukowy, dający pogląd na całokształt różnych przejawów polityki