wieku przed widmem zrealizowanej utopii technologicznej. Podobne obawy widać w <name type="tit">Buncie w krainie maszyn</> M. Rusinka, w <name type="tit">Roku 1975</> B. Żarnowieckiego, (tm)Końcu świata</> J. Łady, <name type="tit">Ostatnim na ziemi</> Słonimskiego.<br>Na osobną uwagę zasługują <orig>antyutopie</> retrospektywne, zwrócone między innymi przeciwko ideom socjalistycznym, a później komunistycznym, które bywały traktowane jako obłędna utopia zrywająca ze światem wartości duchowych oraz tradycją, grożącą ludzkości cierpieniem, wprowadzająca anarchię społeczną tudzież zgubny elitaryzm. W <name type="tit">Obrazie przeszłości</> T. Jeske-Choińskiego - echu rewolucji 1905 roku - atakuje się ostro tezy Marksa i Engelsa, po zwycięstwie zaś ruchu rewolucyjnego, kierowanego przez nomen omen Utopijskiego następuje eskalacja przemocy, prowadząca do nowego powstania