kształcenia w coraz większym stopniu przypomina taśmę produkcyjną, w której znika podstawowa, wręcz definicyjna cecha nauczania uniwersyteckiego: bezpośredni kontakt mistrza z uczniem, otoczenie indywidualną opieką i - nie waham się powiedzieć - ludzkie ciepło.<br>Skutki będą oczywiste: magisterski stopień wyższych uczelni państwowych straci na wartości, a sensowne wykształcenie będzie można zdobyć lub uzupełnić jedynie w szkołach ekskluzywnych - rzadko państwowych, częściej prywatnych.<br>Wszystkie sygnalizowane objawy choroby są znane z innych sytuacji historycznych.<br>W pierwszej połowie lat 60. uczelnie we Francji też zaczęły trzeszczeć w szwach.<br>Dziś w tym kraju pierwszy stopień naukowy, nawet uzyskany na uczelniach noszących znaczące historycznie nazwy, liczy się bardzo mało