pośrednio do Schopenhauera. Nie tylko widok okrutnej i obojętnej natury wywołuje w nim wstręt i odczucie znikomości, marności wszechrzeczy. Kto wnika w siebie, musi spostrzec w sobie pierwiastki łączące go z naturą, musi przyznać, że jako istota biologiczna nie jest niczym innym niż chaosem popędów i pożądań i że tkwiąc w porządku natury popełnia co chwila najbardziej podłe czyny, upiększając je przed sobą. Wschód, a za Wschodem Schopenhauer, zaleca oczyszczenie przez zabicie w sobie woli życia. Zdziechowski nie posunął się tak daleko, ale głos tęsknoty do Bóstwa, który w sobie słyszał, był dla niego głosem nadziei przeciwko nadziei, pragnieniem cudu. Gdyby postąpić