umysły, dodając nowych sił; narzucał polskość. Przytoczmy głos dwóch koryfeuszy naszej kultury z XIX stulecia. Relacje z ich pobytu na Wawelu są doskonałym przykładem, czym był Wawel dla pokolenia doby zaborów.<br>Stanisław Moniuszko przebywał w Krakowie w maju 1858 roku. Kompozytor notował: &lt;gap&gt;.<br>&lt;gap&gt;<br>Podobnie odczuł atmosferę Wawelu Józef Ignacy Kraszewski, który w roku 1871 bawił w Krakowie. &lt;gap&gt; <br><br>W tymże niemal czasie co Kraszewski przebywał w Krakowie Henryk Siemiradzki. Jego Wawel także przejął autentycznym dreszczem. Te słowa skreślił w liście do ukochanej matki: &lt;gap&gt;.<br>Podobnych relacji można mnożyć w nieskończoność. Jedno można skonstatować - wtedy Wawel stał się symbolem ojczystej przeszłości, miejscem, w którym - choć na