obok swych chałup krzyże i kapliczki, rodzinne pomniki, opatrując je napisem fundacyjnym, świadczącym o tym, kto i w jakiej intencji je zbudował. Niezależnie od tego, kto zamawiaĐ, wykonywali je miejscowi rzemieślnicy. Rzeźby dostarczali świątkarze (obsługiwali zazwyczaj obszar o promieniu 30-40 km). Krzyże fundowano w różnych intencjach: przydrożne, by chroniły wędrowca przed złymi mocami, pokutne, by przebłagać za popełnione winy, proszalne, by uzyskać pożądane dobro, pomyślność zbiorów, hodowli, w intencji zdrowia lub udanej podróży. Stawiano je także na mogiłach ludzi zmarłych bez sakramentów świętych, w intencji spokoju ich duszy (komemoratywne), by upamiętnić miejsce, osobę, ważne wydarzenie, misję, wreszcie przybycie otoczonego czcią