od 1919. Powstało na skrzyżowaniu dróg z Poznania do Warszawy i z Kalisza do Kruszwicy.<br>Miasto prywatne. W XVw. zaliczało się do miast średniej wielkości. Na wyprawę malborską (1458) wysłało 10 piechurów. Częste pożary, wojny szwedzkie i epidemie spowodowały upadek miasta. W 1793 miało 1647 mieszk., 144 domy i 5 wiatraków. Bankier poznański i wielki mistrz loży masońskiej w Poznaniu Jan Klug posiadał tu wytwórnię tkanin wełnianych i jedwabnych. 10 VI 1863 powstańcy pod wodzą płk. Edmunda Calliera stoczyli tu bitwę z wojskiem rosyjskim, także w okolicy miało miejsce kilka bitew. Hitlerowcy wymordowali ok. 1200 osób narodowości żydowskiej. W lesie przy