jego anomaliach ustrojowych <page nr=17> czy specyfice wyznaniowej (tolerancja!) czerpano raczej z prac obcych niż z dzieł polskich autorów. Odpowiednie fragmenty tych cudzoziemskich relacji doczekały się przekładów w ubiegłym stuleciu, a niektóre wydano w całości dopiero za naszych dni, że wymienimy przykładowo opisy Ukrainy piór Wilhelma Beauplana i Eryka Lassoty, relacje rajtara-włóczykija Hieronima Chrystiana Holstena, pamiętniki pani de Motteville lub wrażenia Martona Csombora z pobytu w Polsce (na Węgrzech dzieło jego, zatytułowane Europica varietas, ukazało się już w 1620 roku). Można wątpić, czy w Rzeczypospolitej XVII wieku w ogóle wiedziano o istnieniu tych książek. Co najmniej do początków oświecenia niezbyt się u