bezsensownej donkiszoterii.<br>A więc jednak Warszawa gwałtownych kontrastów społecznych i konflikty klasowe, i cień Cytadeli muszą stanowić historyczne tło naszych rozważań. Taką właśnie, w tych kategoriach ujmowaną rzeczywistość mieli w oczach tamci ludzie.<br>Zrezygnujemy tutaj z próby historycznego opisu wszystkich aspektów ówczesnej sytuacji politycznej, socjologicznej i ekonomicznej Królestwa Polskiego. Zbędna wydaje się taka reprodukcja podręcznikowych wiadomości; zdajemy sobie sprawę zarówno z wszechwładzy carskiej administracji, z ciśnienia fal rusyfikacji na społeczeństwo, z istnienia policyjnego systemu ograniczającego jakąkolwiek swobodę działania, jak i zjawisk z drugiego frontu: z nędzy i zacofania wsi, deklasacji ziemiaństwa, z nabrzmiewających konfliktów klasowych w przemyśle, z proletaryzacji szybko rosnących