zarysowały się między postulatami opozycyjnej, nie mającej jednak żadnych szans oddziaływania na oficjalną politykę, SPD w okresie do I wojny światowej, a jej praktyką rządzenia po 1918 r. Ujawnienie tych źródeł pozwoli bowiem wyciągnąć z przeszłości naukę dla teraźniejszości, gdyż zagadnienie form współżycia z narodami i narodowościami nurtuje również dzisiaj z całą siłą partie socjalistyczne, w tym i współczesną SPD <page nr=7-8>.<br>Omawiana praca oparta została na bogatej literaturze, źródłach drukowanych, m.in. na protokołach zjazdów dorocznych SPD i PPS <gap>, stenogramach posiedzeń Reichstagu i sejmu pruskiego, prasie i rozmaitych wydawnictwach partyjnych, relacjach pisemnych i ustnych ówczesnych działaczy oraz materiałach archiwalnych IISG w Amsterdamie, SPD w